Türkiye’den göç ederken arkadaşlarınızdan ya da sizi tanıyan kimselerden eleştiriler alabilirsiniz. Göçmen olmak istediğinizde kimisi vatan sevmeyi oturup orada kalmaktan ibaret sandığı için size içi boş milliyetçilik söylemleriyle gelecek ve sizi kaçmakla suçlayacaktır. Kimisi de vatan haini diyecektir. Halbuki vatan sevgisi aynı zamanda ona edilen hizmet veya onu temsil ediş biçiminizle de alakalıdır. Türkiye’de kalıp vergi kaçıran, başkasının haklarını çalan biri mi daha çok seviyordur ülkesini, yoksa gidip; gittiği yerlerde işini iyi yapıp ülkesini iyi şekilde temsil eden mi?
Kuru laflara, popülist söylemlere ve temelsiz ideolijik yaftalara kulak asmayın derim. Bir yerde doğmanız sizi oraya ait yapmaz. Siyasi sınırlar sizi tarif edemez. Siz dünyaya, doğaya, insanlığa aitsiniz. Kendinizi geliştirmekten siz sorumlusunuz. Gitmek istiyorsanız, deneyin. Yurt dışında yaşamak cazip mi geliyor? Merakınızı yenin. Bir yere olan alışkanlığınız, dilini bilmeniz, kültürünü bilmemiz tamamen bilimsel bir durum. Orada doğdunuz, hepsi bu. Nerede doğsanız bu olacaktı zaten. Bunu kader bellemek doğru değil. Dünya büyük. Görün, öğrenin, sıkılırsanız ya da size göre değilse dönersiniz.
Gidişlerinizi ölüm kalım meselesi yapmayın. Eğer bunu yaparsanız kendinizi baskı altına alırsınız. Buna Türkiye’den Gitmek isimli kitabımda da değindim. Olmazsa dönecek bir yeriniz, ülkeniz zaten var. Bunun rahatlığıyla vizyonunuzu açın. Göçmenlik, hızlandırılmış ve dopdolu bir ‘hayat bilgisi’ dersi gibi. Girin o derse. Büyüyeceksiniz. Vatanınızı uzaktan da sevebilir, onu uzakta da çok iyi şekilde temsil edebilirsiniz. Batı’daki Türk imajını değiştirecek olan benim gibi, sizin gibi eğitimli ve genç insanlardır. Sesinizi duyurmak için olduğunuz yerden bağırmayın, yanlarına gidip konuşun, böylesi daha etkili.
***
Göçmenlik tecrübeleri nerede göçmen olunduğuna bağlı olarak büyük farklılıklar gösterebiliyor. İnsan yaşayacağı yeri İlber Ortaylı’nın da değindiği üzere kendi önceliklerine göre seçmeli. Yani kendini tanımıyorsan, yaşayacağın yere karar vermekte sıkıntı yaşaman kuvvetle muhtemel. Başka kültürlere hayranlığım yok ama merakımın hiç bitmeyeceğini rahatlıkla söyleyebilirim. Bu noktada iş biraz kendinizi ne kadar geliştirdiğinizle; nasıl yetiştirdiğinizle alakalı.
Eğer yalnız başınıza bu işe kalkıştıysanız, kazanımlarınız çok daha fazla oluyor. Yalnızken mutlu olmayı öğreniyorsunuz. Kendinizle barışıyor, yeteneklerinizi yeniden keşfediyor ve bu yeteneklerle; okuldan alınan eğitimle mümkün olmayan bu yeni bilgilerle, yeni bir kültürde varoluş savaşı veriyorsunuz. Kulağa zor gibi gelse de aslında oldukça eğlenceli ve öğretici bir süreç. Kimsenin size tanımadığı bir yerde kendiniz olabilmek çok daha kolay. Zor kısmı ise arkadaş edinebilmek. Bu biraz zaman alıyor ve bu süreçte dik durabilmek önemli. Eğer gittiğiniz yerde uzun yaşamak gibi planınız varsa, dilini derhal öğrenmek gerekiyor. Aksi takdirde uyum süreci olması gerektiğinden çok daha uzun sürebilir.
***
Göçmenlere tavsiye edebileceğim en önemli şey şudur: Gittiğiniz yere geldiğiniz yeri götürmeyin. Yükleri taşımayın. Gitmeden önce sizi konfor alanınızda tutmak isteyen aklınızın oyunlarına gelmeyin. Endişeleri bir kenara bırakıp cesur olun. En kötü ihtimalle yapamazsınız ama en azından deneyip de başaramadığınız için kafanız rahat olur. Koca bir hayatı hayallerinizi erteleyerek geçirmekten çok daha iyidir. Hata yapmaktan korkmak, hata yapmaktan çok daha acınası bir durumdur.
Hayat, bir şeylerden vazgeçerken ya da bir şeyleri özlerken, onların yerine ne koyabildiğinizle çok derinden ilintili. Aradaki dengeyi sağlayamazsanız, bocalamaya başlarsınız. Göçmenlik süreciniz boyunca merak etmekten hiç vazgeçmemeli ve zihninizi sürekli yeni şeylerle ya da kişilerle meşgul etmelisiniz. Bir hobiniz, hayattan zevk aldığınız size ait bir şeyiniz mutlaka olmalı. Bunaldığınızda yanına kaçabileceğiniz bir şeyleriniz olmazsa kendinizi yiyip bitirirsiniz. Beyin boş kaldıkça kötü senaryolar üretme eğiliminde oluyor. Bunu engellemek için onu meşgul tutmak gerek.
***
Yazdıklarım size üst perdeden lakırdılar gibi gelmesin lütfen, zira amacım sadece en yalın ve kısa şekilde tavsiyelerimi sıralamak.
İtalya’da göçmen olmaya ya da genel anlamda göçmenliğe dair sorularınızı bana dilediğiniz zaman iletebilirsiniz. Geç de olsa mutlaka döner, sorularınızı memnuniyetle yanıtlarım.