Kırmızı şarabın sağlığa doğrudan bir faydası olup olmadığı hâlâ tartışmalı bir konu. Bazı araştırmalar ölçülü kırmızı şarap tüketiminin sağlığa faydalı olduğunu ortaya koyuyor. Bazıları ise meme ve kolon kanserini tetiklediği konusunda hemfikir. Buradaki önemli detay, tüketim alışkanlıklarınız. Şarap tüketim miktarınızı kararında, yani günde bir veya iki kadehle sınırlı tuttuğunuz müddetçe mesele yok. Ancak aşırıya kaçtığınız durumlarda şarabın faydasından çok zararını göreceğiniz kesin. Ayrıca şarabınızı yemekle -veya öncesinde bir şeyler yedikten sonra- içer, her kadehten sonra bir bardak su içmeyi unutmaz ve biraz da yavaş (karaciğerin parçalayabileceği alkol miktarı, saatte ortalama bir kadeh ile sınırlıdır) tüketirseniz, vücudunuzun şaraptaki alkolu sorunsuz bir biçimde emmesine yardım etmiş olursunuz.
Kırmızı Şaraptaki Antioksidanlar
Antioksidanlardan bahsederken öncelikle resveratrolün ne olduğunu bilmeniz gerekiyor. Resveratrol, kırmızı şarap yapımında kullanılan siyah üzümün soğuk hava koşulları, mantar enfeksiyonları gibi etkenlere bağlı olarak kendini korumak için ürettiği bir maddedir. Kırmızı şarap üretimindeki fermantasyon sürecinde, üzümler kabuklarıyla birlikte kalırlar. Bu da resveratrolün kırmızı şarapta beyaz şaraba oranla çok daha yüksek oranda bulunması anlamına gelir çünkü beyaz şarap üretiminde kabuklar şıradan ayrılır.
Kırmızı şaraptaki antioksidanlar, tanen ve flavonoid (en bilinen resveratrollerden biri) gibi fenol içeren bileşimlerdir ve bunlar kırmızı şarapta sebzelere kıyasla çok daha fazla oranda bulunurlar. Peki, ne işe yarar bu aktioksidanlar? Kandaki kolesterolün oksitlenmesi sonucu ortaya çıkan damar tıkanıklığı, tümör ve kan pıhtılaşması gibi problemler, antioksidanlar sayesinde engellenebilir, zira antioksidanlar hem hücre tamiri hem de oksitlenme engelleyici görev üstlenirler.
Yoğun iş hayatınız sebebiyle dengeli beslenme konusuna dikkat edemiyor, antioksidan bakımından zengin olan meyve (böğürtlen, çilek, ahududu) ve sebzelerden (havuç, lahana, ıspanak) yeterli miktarda tüketemiyorsanız, kararında bir şarap tüketim alışkanlığıyla vücudunuzun antioksidan açığını bir nebze olsun kapatabilirsiniz.
Kalp Sağlığı
Şarap ve kalp sağlığı sık sık birlikte anılırlar. Bunun en önemli nedeni, şarabın iyi huylu kolesteroller sayesinde vücuttaki kolesterol seviyesini dengelemesidir. Şaraptaki alkol, iyi huylu kolesterol olarak geçen HDL’nin vücuttaki oranını yükseltir. HDL, yani yüksek yoğunluklu lipoprotein, kolesterolün doku ve damarlardan karaciğere taşınmasını sağlar. Vücutta yeterli miktarda HDL bulunması, kanda bulunan fazla yağın derhal karaciğere taşınarak temizlenmesi ve metabolize edilmesi anlamına gelir. Başka bir deyişle, vücuttaki iyi huylu kolesterol oranının artması, koroner kalp rahatsızlıklarının önüne geçmede size yardımcı olur.
Yaşlanma Karşıtlığı
Geçtiğimiz günlerde Florida Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma, Muscadine üzümünden yapılan şarapların yaşlanmayla mücadele edebileceğini ortaya koydu. Bu şarapların yaşlandıkça kaybolan cildin elastikiyetini artırdığı ve yaşlanma karşıtı bir etki gösterdiği bulundu. Araştırmanın ortak yazarlarından Dr. Lindsey Christman, Muscadine üzümlerinin diğer kırmızı şarap çeşitlerine kıyasla benzersiz bir polifenolik profile sahip olduğunu açıkladı.
Araştırmacılar, 40-67 yaşları arasındaki 17 orta yaşlı kadın katılımcıyla çalıştı ve onları alkolsüz muscadine şarabı veya benzer görünen ve tadı olan ancak polifenol içermeyen bir içecek içmeleri için görevlendirdi. Katılımcılar, altı hafta boyunca günde iki kadeh şaraba eşdeğer olan 300 mililitreyi tükettiler. Ardından, altı hafta boyunca zıt içeceğe geçmeden önce üç hafta ara verdiler. Kadınlar şarabı içtiklerinde, ciltlerinin elastikiyetinde ve su tutmasında önemli gelişmeler görüldü. Yaşlandıkça cildin daha fazla sarkmasına neden olan elastikiyet kaybıdır ve daha iyi su tutma, cildin hasara karşı daha etkili bir bariyere sahip olduğunu gösterir.
Araştırmalar
Kırmızı şarabın faydalarıyla ilgili yerli ve yabancı kaynaklarda yeteri kadar araştırma yaptığınızda, geçmişte yapılan çalışmaların tartışmalı sonuçlar verdiğini görürsünüz. Bir kaynakta kırmızı şarabın bunama riskini azalttığı yazarken bir diğerinde aralarında çok da kuvvetli bir sebep-sonuç ilişkisi olmadığı yazar. Aynı duruma şeker hastalığı, kanser ve kemik sağlığıyla ilgili araştırmalarda da denk gelmek mümkün. Diğer yandan, şarap içenlerin daha sağlıklı bir yaşam tarzına ve kalp sağlığına iyi geldiği bilinen Akdeniz diyeti gibi dengeli bir diyete sahip olma olasılığı yüksek olabilir. Yani şarap içenler aynı zamanda aktif bir yaşam sürmeye ve sağlıklı beslenme normlarına uymaya özen gösteriyor olabilirler.
Aşırı alkol, kalp için elbette ki kötüdür. Yüksek tansiyona neden olabilir ve ritim bozukluklarını tetikleyebilir. Alkol kalp kası hücreleri için de son derece zararlı olduğundan aşırı oranda tüketimi kalp yetmezliğine yol açabilir. Benim tavsiyem, en bilinen kurallardan biri olan kadınlar için günde bir, erkekler için iki kadeh kuralını kendinize ilke edinmeniz olur. Her gün kırmızı şarap tüketmek zorunda değilsiniz ancak -belli başlı özel günler ve kutlamalar haricinde- içtiğinizde bu kuralı anımsarsanız vücudunuza iyilik etmiş olursunuz.
Şarabın sağlığa etkileri hakkında şöyle bir başlangıç okuması yapmak isterseniz, Vikipedi size yardımcı olacaktır. Kulağa biraz garip gelecek ama bence sayfayı okumaya başlamadan önce en aşağıdaki başlığa inip “Fransız Paradoksu” hakkında bilgi sahibi olmanızda fayda var.
Bir de elbette ki “Şarabın Sağlığa 7 Yararı” ve benzeri başlıklı yazılardan uzak durmalısınız.